PARASIETEN

Door de warme, natte zomer kunnen er aantal lastige infecties een belangrijke rol spelen bij uw koppel schapen. We hebben de laatste tijd intensief contact met de gezondheidsdienst uit Deventer gehad, omdat momenteel de rode lebmaag worm (Haemonchus contortus) en leverbot veel problemen veroorzaken bij lammeren en schapen.

Door het extreme weer zijn er erg veel besmettelijke larven op de weilanden en vinden er gemakkelijk veel besmettingen plaats en is de cyclus korter dan normaal. Ondanks correct ontwormen en omweiden, kunnen de schapen een inke maagdarmwormen infectie hebben en kunnen ze nu al last hebben van leverbot.

Verschijnselen

Rode lebmaagworm: bleke witte slijmvliezen (oog en bek), slechte groei en vermagering, onderkaak oedeem, harde ingedroogde mestkeutels i.p.v. diarree.
Leverbot: algemeen ziek en slap, bleke slijmvliezen, gezwollen buiken, vermageren, doffe wol en de wol laat makkelijk los, kaakoedeem, verwerpen, slappe lammeren, maar ook sterfte kan voorkomen.

Preventieve maatregelen

Om de schadelijke gevolgen van maagdarmwormen en leverbot zoveel mogelijk te beperken kunt u de vol- gende 3 dingen doen. Dit zijn mestonderzoek, ontwormen en omweiden.
Mestonderzoek
Mestonderzoek op de volgende momenten

• 4 weken nadat schapen en/of lammeren op besmet land zijn gezet
• Op 1 juli om te onderzoeken of het nodig is om de lammeren te ontwormen. Volgens parasitologen treden voor deze datum geen gevaarlijke maagdarmwormbesmettingen op, behalve Nematodirose. Daarbij is het wel van belang dat behandeladviezen worden opgevolgd van de Wormenwijzer en dat de ooien na het aflammeren ontwormd worden.
• Binnen 10-14 dagen na gebruik van een ontwormmiddel, om te onderzoeken of dit effectief is geweest. Doe dit vooral als u twijfelt aan de effectiviteit van het middel.

Ontwormen

Ooien

Ontworm ooien die in de wei aflammeren en daar blijven, binnen 2 weken na aflammeren.
Ontworm ooien die gust zijn, verworpen hebben en niet zogende ooien niet.
Ontwormen is niet nodig buiten het aflammerseizoen en bij ooien met lammeren die tot spenen binnen gehouden worden. Na het spenen is het dan voor de ooien ook niet nodig om te ontwormen, omdat ze zelf weerstand opbouwen.

Ontworm 95-98% van alle ooien (per koppel) die met hun lam tot spenen geweid worden eenmalig met een middel uit groep 2, 3 of 4** minimaal 2 dagen voordat ze de wei op gaan. Kies voor de 2-5% ooien die u niet ontwormt ooien die ouder, gezond en met goede conditie zijn en bij voorkeur ooien met 1 lam.

**Groepen middelen (beschikbaar via de praktijk):
1: Panacur, Flukiver Combiaa – Niet geschikt voor bestijding van Haemonchus contortus en Teladorsagia circ- umcincta, omdat deze vaak resistent zijn.
2: Endexa
3: Cydectin 0,1%, Ivomec, Dectomax
4 : Zolvix

a Dit is een gecombineerd middel ook werkzaam tegen leverbot. Gebruik dit alleen als er indicatie is dat tegen leverbot en maagdarm- wormen behandeld moet worden.

Lammeren die geweid worden

Ontworm lammeren waarbij uit mestonderzoek een besmetting blijkt of als de Wormenwijzer aangeeft dat er grote kans is op aanwezige besmetting.
Ontworm (net als bij de ooien) 95-98% van de lammeren, met een middel uit groep 2, 3 of 4**. Kies voor de 2-5% lammeren die u niet ontwormt lammeren die de ruimste conditie hebben, het oudste zijn en die worden geslacht binnen de wachttijd van het gebruikte ontwormmiddel.

NB. Schrijf per weidend koppel lammeren de datum op van de behandeling, de dosering en het middel. Consulteer de Wormenwijzer vanaf half juni bij iedere verweiding en iedere 4 weken na behandeling voor een speci ek advies. Soms kan de wormlast vanaf half juni en 4 weken na behandeling namelijk gevaarlijk worden voor lammeren.
NB. Zorg dat u het ontwormmiddel niet onderdoseert door zo mogelijk de dieren te wegen of anders het gewicht ruim te schatten en zorg dat ieder te behandelen dier de volledige dosis krijgt.

Omweiden

Volgens omweidschema waarbij de kans op besmetting zo laag mogelijk is. Uitgebreide, informatie die bij uw bedrijf past, kunt u nalezen op de www.wormenwijzer.nl . Kijk dan bij ‘start wormenwijzer’ en vul de vragen

Beweidingschema

Om wormbesmetting zoveel mogelijk te voorkomen en zo weinig mogelijk te hoeven behandelen is het goed om de schapen op tijd te verweiden naar veilig land.

Veilig land:
• Wanneer er de afgelopen 3 maanden geen lammeren, schapen of geiten (lammeren) hebben gelopen; • De 1e beweiding van maximaal 3 weken op alle weiden in het vroege voorjaar (begin maart-begin mei); • Grasland dat veilig is op 1 november, blijft veilig gedurende de hele winter.

Het is goed om de volgende perioden volgens onderstaand schema te verweiden: • Half maart – half juni: 3 weken;
• Half juni – half september: 2 weken;
• Half september – 1 november: 2 weken;

• 1 november – half maart: dieren kunnen indien gewenst op hetzelfde land blijven.

Wanneer het erg warm of nat (hoog waterpeil of veel regen) is, is het verstandig de schapen sneller te verwei- den, omdat eieren zich dan sneller ontwikkelen tot infectieuze larven. Hierbij kan als kortste periode 10 dagen worden aangehouden. Korter is niet nodig. Larven kunnen zich namelijk ongeacht de omstandigheden niet nog sneller ontwikkelen.

NB. Bovenstaand schema geldt voor alle wormsoorten behalve Nematodirrus. Check de wormenwijzer voor een gericht advies. Deze houdt ook rekening met Nematodirrus.
NB. Zet uw schapen/geiten niet op land waarop koeien hebben gelopen die hun 1e seizoen buiten lopen. Wanneer er koeien hebben gelopen die al meer dan 1 weideseizoen buiten lopen is dit geen probleem.